Ο «ασθενής», η ανοχή και το μέλλον Του Γιώργου Κακλίκη* ΤΑ ΝΕΑ 17/05/21
Μετά τις εμμονές του τούρκου προέδρου όπως εκείνη να βλέπει πίσω από κάθε παραπέτασμα εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς να υποσκάπτουν τα «δίκαια» της Τουρκίας, είδαμε τη «θυμική» πολιτική του να καταλήγει στην απομάκρυνση της χώρας από παλιούς φίλους. Αίγυπτος, Ισραήλ, πολλοί Δυτικοί, τα Εμιράτα, η Συρία και τόσοι άλλοι βρίσκονται σήμερα μακριά του. Βλέποντας να κλονίζεται το οικοδόμημα μιας έξαλλης πολιτικής, ο ιδιόρρυθμος ηγέτης τροποποιεί την ερμηνεία των όρων «τιμή» και «περηφάνια», που διαρκώς επικαλείται, εκλιπαρώντας την ανασύσταση των χαμένων φιλιών. Σήμερα η Τουρκία του Ερντογάν, παρά την εικαζόμενη γεωπολιτική-οικονομική της αξία, γίνεται ξανά ο ασθενής της περιοχής. Η, παραδοσιακά, μεθοδικά προγραμματισμένη τουρκική εξωτερική πολιτική κατέληξε αλλοπρόσαλλη, που συνδυάζεται με πολιτική ανελευθερίας στο εσωτερικό της χώρας. Η μεγαλομανία όμως δείχνει να αγγίζει τα όριά της. Η οικονομία της μεγάλης χώρας παραπαίει, η πρωτότυπη πολιτική των επιτοκίων συγκρούεται με την πραγματικότητα, ο εικονικά απομακρυνθείς προεδρικός συγγενής επανακάμπτει στο πολιτικό προσκήνιο, ενώ οι κυβερνητικές μαριονέτες υπερβάλλουν σε ζήλο επαναλαμβάνοντας ακούραστα, για λόγους αυτοσυντήρησης, την επιθετική συνθηματολογία του αυθέντη τους.
Η εικόνα κουράζει πια τη διεθνή κοινότητα. Κουράζει και τον τούρκο πολίτη, ο οποίος διακρίνει πλέον πως οι ιδέες μεγαλείου και το επαναλαμβανόμενο μοτίβο δόξας και ηρωισμού αποτελούν στην πραγματικότητα τη δωρεάν τροφή της Αγκυρας προς τις μάζες εκείνες που αρκούνται σε πρωτοβάθμιες σκέψεις πριν πλησιάσουν τις κάλπες. Μια τροφή που παύει να είναι ανεκτή από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας, το οποίο συνειδητοποιεί την προσβολή και τη γελοιοποίηση που υφίσταται με τις μισοτιμής διανομές ψωμιού και τη – μερίμνη του αυταρχικού καθεστώτος – δωρεάν προσφορά χιλιάδων τόνων πατάτας και κρεμμυδιών…
Ο τούρκος πρόεδρος αντιλαμβάνεται πλέον πως οι αντιδράσεις τρίτων χωρών στα προκλητικά ερεθίσματα της εξωτερικής πολιτικής του εγκυμονούν κινδύνους όχι μόνο για τα συμφέροντα της Τουρκίας αλλά και για τον ίδιο. Και, όπως φαίνεται, κοντά είναι η στιγμή που θα αισθανθεί πως και στο εσωτερικό της χώρας που κυβερνά με μαστίγιο οι αντιδράσεις θα πολλαπλασιάζονται. Με συνέπεια τα περιθώρια ισορροπίας του καθεστώτος να στενεύουν. Και όπως κάθε ευσυνείδητος ολιγάρχης, ασφαλώς και αυτός θα έχει εντοπίσει οδούς διαφυγής όταν τα πράγματα φθάσουν στο απροχώρητο. Και ας λέει πως ήταν έτοιμος, από τότε που είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση της Τουρκίας, για κάθε ενδεχόμενο, ακόμα και για τον θάνατο. Ο ηρωισμός αυτός δεν είναι παρά φενάκη. Η εξασφάλιση των προς το ζην για τα μετά την εξουσία χρόνια συνδυάζεται με εξασφάλιση τόπων καταφυγής, μακριά από τη μήνι λαού και αντιπάλων. Ωστόσο, η λύση αυτή, είτε εντοπίζεται σε κάποια φιλικά του καθεστώτα είτε σε κάποια αδύναμη χώρα στην οποία προσφέρει «προστασία» επ’ ανταλλάγματι, θα παραμένει πάντα μια αβέβαιη βάση του ιδίου και του μέλλοντός του.
Μακρινή ή όχι μια τέτοια τροπή, σε αυτήν πρέπει να στρέψει η Δύση την προσοχή της. Μήπως και οι εξελίξεις οδηγήσουν τη σήμερα αποσυνάγωγη Τουρκία σε επιλογές που, πριν από όλους, την ίδια και τον λαό της πρόκειται να ωφελήσουν, κι αμέσως μετά εκείνους που σήμερα, έστω και τυπικά, αποκαλεί συμμάχους.
*O Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
